MUSKUSOSSEN
Hoe kun je zó gegrepen worden door een dier dat je nog nooit gezien hebt? Ik vraag het mij regelmatig af als ik denk aan het fotograferen van muskusossen in Noorwegen. Vorig jaar kreeg ik voor het eerst de kans deze prachtige, prehistorisch uitziende dieren te fotograferen in de uitgestrekte natuur van het Dovrefjell National Park, Noorwegen.
Is het hoe ze er uit zien? Hun haren van bijna een meter in combinatie met een geweldig stel hoorns? Misschien omdat er in Noorwegen maar zo’n 260 van leven?
Is het hun manier van leven? Hoog in de bergen, op plekken met prachtige uitzichten, maar ook met ontzettend strenge winters?
De muskusos heeft mij vorig jaar gegrepen en niet meer los gelaten. Al tijden keek ik er dan ook naar uit om weer op het vliegtuig te stappen naar Oslo en met de auto richting het Nationaal Park Dovrefjell te rijden. Begin Juni was het dan zo ver, voor 6 dagen naar Noorwegen om in de bergen op zoek te gaan naar de muskusossen.
Het enthousiasme was al lange tijd aanwezig, maar de dagen voor vertrek kwam daar een tweede gevoel bij. Heel licht begon ik te twijfelen. Weten we ze wel te vinden? Het is tenslotte een heel andere tijd in het jaar dan tijdens mijn vorige trip. Toen was ik in hetzelfde gebied in de herfst. Heeft dat invloed op hun gedrag? Misschien wel op de plekken waar ze zich in de bergen ophouden?
Zoals altijd met dit soort reizen begon het inpakken van de tas al ruim op tijd. De voorraad energierepen wordt nog even aangevuld, wat extra accu’s voor de camera, alle lenzen poetsen, geheugenkaartjes formatteren etc. Zo ben je als fotograaf wel eventjes bezig.
Gelukkig ben ik sinds kort in het bezit van een ideale rugzak voor reizen als deze. De Boris IV van Mr. Jan Gear. Een rugzak waar gemakkelijk mijn camera inclusief 500mm in past, ruimte heeft voor een tweede objectief, een lunch, fles water, wat kleine spulletjes en zelfs de mogelijkheid om nog een extra jas o.i.d. aan de buitenkant te bevestigen. De tas is zelfs geschikt om als handbagage mee te nemen in het vliegtuig! Voor natuurfotografen die veel werken met grotere objectieven zeker het bekijken waard!
Hoe zorgvuldig je de rugzak thuis ook inpakt, het zal geen verassing zijn dat na het passeren van de douane de indeling iets anders zal zijn. Helaas behoeft fotoapparatuur een vrij uitgebreide behandeling en dus mocht ook deze keer de tas weer helemaal leeg. De Boris IV is gelukkig compleet naar eigen inzicht in te delen en dus zat alles weer redelijk snel op zijn plek.
NOORWEGEN
Na een vlucht van ongeveer een uur en drie kwartier is het nog een kleine vier uur rijden naar ons verblijf en kunnen wij ons opmaken voor de dag hierna, onze eerste dag in de bergen.
De eerste dag vertrekken we vroeg in noordelijke richting naar de plek waar wij de muskusossen hopen aan te treffen. Mede door de recentelijk aangeschafte verrekijker zien we verrassend snel een typerend lichte streep boven aan een berg op grote afstand. De eerste muskusos! Na wat overleg met elkaar en met een toevallige passant besluiten we er op af te gaan en een poging te doen om de gespotte muskusos te benaderen. Na het vrouwtje een tijdje op gepaste afstand gevolgd te hebben worden we positief verrast, op de top van de berg ligt ook nog een stier! Ongeveer vier uur hebben we kunnen genieten van dit prachtige stel, tot ze uiteindelijk uit het zicht verdwenen.
De twijfel of we de muskusossen gingen vinden is na zo’n succesvolle dag wel weg! Moe maar voldaan evalueren we de dag en bladeren snel even door onze foto’s. Dan snel maar slapen want de volgende dag zal ook weer intensief worden.
ALLEEN DE BERGEN IN
De volgende dag was een dag waarop ik even in mijn eentje de bergen in gegaan ben. Fototas op m'n rug, verrekijker om m'n nek, GPS binnen bereik en de hele dag de regenjas aan. Het klinkt misschien niet altijd even comfortabel, maar in de regen zijn de muskusossen misschien wel mooier dan in het zonnetje!? Nog nooit heb ik ze in de regen gezien dus ik kon niet wachten om op pad te gaan!
Uren door de bergen gelopen, geen pad, geen muskusossen, alleen maar regen. Tot ik mij op de terugweg nog een keer omdraaide en met de verrekijker de helling afspeurde waar ik zojuist langs gelopen was. En ja hoor, daar staat een muskusos! Nadat ik iets dichterbij kwam werd mij snel duidelijk (gemaakt) dat ik absoluut niet welkom was. De reden daarvoor was duidelijk, dit paartje had drie kleine kalfjes bij zich! Prachtig om te zien in de regen, die verwaaide en verregende kapsels van deze dieren. Toch kreeg ik niet echt de kans om ze uitgebreid te fotograferen. Vooral de moeder liet merken dat ze mij niet in de buurt wilde hebben, dus ik besloot ze verder niet te storen. Ondanks dat ik niet langer ben gebleven is het een prachtige ervaring om deze dieren in hun natuurlijke omgeving en de daarbij horende weersomstandigheden te zien.
We moeten onthouden dat het belang van de dieren altijd groter is.
MEER KANSEN
Gelukkig zat mijn tijd er in Noorwegen nog niet op en ik zou dus nog wel meer kansen krijgen, zo vertelde ik mijzelf. Een nieuwe dag, nieuwe energie, nieuwe kansen.
En wat een kans! De volgende dag begon uitzonderlijk goed, want na een flinke klim liepen we een prachte stier tegen het lijf! Rustig lag hij tegen de berghelling wat te herkauwen, keek rustig om zich heen en leek er weinig moeite mee te hebben dat wij hem rustig probeerden te benaderen. Wet een schitterend gezicht, zo'n mooie stier in zijn natuurlijke omgeving! Omdat er tot dit moment nog weinig beweging in de stier zat besluiten we zelf een vergelijkbare houding aan te nemen en ook maar eens de lunch uit de tas te halen. Volop genieten, maar je raadt het al, wij klaar met lunchen, muskusos klaar met lunchen. En weg is hij! Heel ver kon hij niet zijn, want we zijn maar heel eventjes weg geweest.
Er zit maar één ding op; Met de verrekijker in de aanslag maar weer op zoek! Struinend door de wilgen zien we op wel hele korte afstand een wat vreemde, pluizige rots. In een reflex gaat de camera omhoog en begin ik te fotograferen. Af en toe kijkt de 'rots' op; KLIK, KLIK, KLIK,...
Tot mijn verbazing vertoont de muskusos nog geen tekenen welke erop wijzen dat hij zich niet op zijn gemak voelt. Toch besluit ik wat afstand te nemen, want eigenlijk hebben niet de portretten, maar de foto's van deze dieren in het landschap mijn voorkeur.
Wat is dit genieten zeg!
DE LAATSTE DAGEN
Na de ontmoeting met de eenzame stier ga ik ook de laatste dag weer met nieuwe energie en enthousiasme de bergen in. Gaat het weer zo'n succes worden? Wat direct opvalt is de warmte, deze dag. Later blijkt dat we daar nog meer last van gaan hebben dan we eigenlijk zouden willen. Na een mooie wandeling van enkele uren stuiten we op een mooi gezin muskusossen. Vader, moeder en één kalfje. Benaderen ging lastig worden, omdat ze in een heel open terrein lagen. Stiekem dichterbij komen ging dus niet lukken en dus bleef ik op wat grotere afstand toekijken.
Helaas is fotograferen onmogelijk in deze warmte. Vlak boven de grond zijn hevige trillingen in de lucht te zien door de warme rotsen in het terrein. Hierdoor is het onmogelijk scherpe foto's te maken op zo'n grote afstand. De camera blijft dus in de rugzak.
Totaal onverwacht komt er vanuit de verte nóg een gezinnetje muskusossen aanlopen! Deze keer zonder stier, maar alleen de moeder met twee kalfjes! Wauw! De moeder lijkt te schrikken van de stier en rent met beide kalfjes terug de berg op. Hierop besluit ook het eerder gespotte gezin te vertrekken. Een mooi moment voor mij om het gebied te verlaten en terug te lopen naar de auto.
In Noorwegen weet je nooit wat je tegenkomt als je onderweg bent. Mede hierom ligt voor Nederlandse begrippen de maximum snelheid op de wegen in Noorwegen vrij laag. Zeker 's ochtends vroeg en wanneer het weer gaat schemeren heb je grote kansen om elanden, reeën en ander wild te spotten!
NAAR HUIS
Helaas komt er ook altijd een moment dat je weer naar huis moet, maar ik kan tevreden op deze reis terugkijken. Het zijn zes geweldig mooie dagen geweest. In totaal 15 muskusossen mogen zien in de bergen van het Dovrefjell National Park. Helaas niet alle gevonden dieren (uitgebreid) kunnen fotograferen, maar de geheugenkaarten zijn goed gevuld, ik heb weer genoten van de mooie wandelingen in de Noorse bergen en natuurlijk van de onvergetelijke ontmoetingen met één van de mooiste dieren die ik heb mogen fotograferen. Noorwegen stelt nooit teleur, ook nu niet!