EINDELIJK
Voor wie mij al een tijdje volgt zal het geen verassing zijn. De muskusossen hebben mij de laatste jaren flink bezig gehouden. Keer op keer wilde ik terug naar het gebied waar ze leven. Ik wil ze fotograferen in alle mogelijke omstandigheden, ook de meest uitdagende.
Afgelopen november maakte ik wederom een trip naar Dovrefjell in Noorwegen. Het enige gebied in Europa waar de muskusossen nog in het wild leven. Tijdens deze reis was het mijn doel om de muskusossen in écht winterse omstandigheden te fotograferen. Wat die omstandigheden betreft kreeg ik alles waarop ik hoopte. Veel sneeuw, mist, mooi licht, etc. Maar het kon beter. Ik miste een extraatje in de beleving. De dagen die ik toen maakte waren relatief kort. Ik wilde meer.
Ik was nog niet thuis of Niels vroeg mij; '' Wat denk je? Kun je daar kamperen in de winter? ''.
Het idee om te kamperen in dit gebied kwam niet helemaal uit de lucht vallen, want bij ons allebei zat dit al jaren in ons hoofd. Zou het er nu dan eindelijk van komen?
Het is niet iets wat je zomaar even doet. Alle spullen om te fotograferen heb ik natuurlijk wel, om te kamperen ook, maar kamperen in de winter is wel even andere koek! Zeker gezien het feit dat we niet in een dichtbegroeid bos in de beschutting van de bomen gaan kamperen, maar volledig aan de elementen blootgesteld gaan worden,hoog in de bergen.
VRAGEN
Kan mijn tent dat aan? Is mijn slaapzak warm genoeg? Hoeveel brandstof gaan we verstoken? Hoe ga ik het een week redden met de accu's en batterijen die ik heb? Hoe krijgen we al die spullen de berg op?
Die laatste vraag was snel beantwoord, want daar is eigenlijk maar één goede oplossing voor. Een pulka moet uitkomst bieden om alle foto- en kampeerspullen mee de berg op te krijgen. Om de kosten een beetje te drukken kocht ik een 'kale' Snowled bij Zwerfkei. Deze heb ik zelf aangepast zodat hij de komende reis betrouwbaar genoeg is om het tot een succes te maken. Ik gebruikte een bouwzeil om de spullen enigszins beschermd van sneeuw e.d. in te pakken. Het geheel werd bij elkaar gehouden met een viertal spanbandjes van +/- 2.5 meter, welke aan de zijkanten van de slee vastgeschroefd zaten.
Of de tent het allemaal aan kon was voor mij wel iets om me zorgen over te maken. Toch besloot ik het er op te wagen. Ik pak voor deze trip mijn eigen tent in, de Fjallraven Abisko Lite 2, en vertrouw er op dat hij zich staande weet te houden.
Voor wie wel de uitkomst wil weten, maar niet verder wil lezen, check m'n laatste video op YouTube!
Wat betreft de accu's; Dat was nog niet zo makkelijk. Gelukkig kon ik van mijn vader wat accu's lenen, want op de berg is natuurlijk geen stroom om ze te laden. Daarbij komt nog dat de accu's niet goed tegen de kou kunnen, en dus snel spanning verliezen.
Oplossing: 12 accu's mee. Naast de accu's had ik twee powerbanks en twee USB-laders voor de LP-E6 ingepakt. Op deze manier kan ik toch accu's opladen! De powerbanks hadden een capaciteit van 27.000mAh en 30.000mAh. Idelaal!
Totale bagage per persoon: 60kg! Niet altijd handig op de luchthavens en treinstations...
KLIMMEN
Na een laatste comfortabele nacht in een hotel was het moment dan eindelijk daar. Nog even snel ontbijten, de pulks (sleeën) inpakkenm en zo snel mogelijk beginnen aan de klim. De plek waar we willen kamperen ligt namelijk ruim boven de boomgrens, dus we moeten nog aardig wat hoogtemeters maken deze dag.
De sneeuwschoenen helpen ons om flink wat extra grip te krijgen op de steile helling, en makkelijker door de soms erg diepe sneeuw komen. Toch merken we al snel dat 60kg bagage per persoon best pittig is! Bergop is het soms dan ook even flink doorbijten. Maar we weten waar we het voor doen. Als we morgen de eerste muskusos vinden is het het helemaal waard geweest toch?
Tegen 18.00uur komen we (gesloopt maar ook vol energie) aan op de plek waar we de tenten willen plaatsen. Nog even een klein rondje lopen om zeker te zijn van de perfecte plek, en dan meteen aan de slag. We vinden een mooi dal waar we achter wat grote rotsen de twee tenten kwijt kunnen. Hier zullen ze mooi beschut staan tegen de storm die morgenavond deze kant op komt. Na het vlak maken van de sneeuw (dat slaapt wel zo lekker) en een kop koffie beginnen we aan de bouw van ons (kamp).
Al snel staan de twee tenten mooi opgebouwd, beschut voor de storm. In de voortent graven we een kuil. Deze kuil zorgt er voor dat ik op de rand van mijn binnentent kan zitten. Best comfortabel, als je een week in die kleine ruimte moet verblijven. Een ander voordeel is dat de koude lucht de kuil in trekt, op die manier blijft in theorie de temperatuur in de binnentent iets hoger. Ook dat is niet vervelend!
STORM
De tweede nacht, dat zou het moment zijn dat er vanuit het Noordwesten een flinke storm over het gebied trekt. Ook wel prettig om mijn eerste nacht in de tent even goed te kunnen slapen.
Daar kwam het dus niet van. De storm, die kwam wel. De eerste nacht al! Geen minuut heb ik geslapen deze nacht. Waar ik eerst bang was dat mijn slee weg zou waaien, maakte ik mij later in de nacht vooral zorgen om te tent. Hij bezweek bijna onder het gewicht van de sneeuw die er door de wind tegenaan was komen liggen. Tel daar de windstoten van windkracht 9 en temperaturen van -18C bij op, en je hebt het ideale recept voor een slapeloze nacht.
03.00uur was het toen ik mij écht zorgen om de tent begon te maken. Al tijden probeerde ik de sneeuw er van binnenuit af te slaan, maar het werd echt veel te veel. Het onvermijdelijke ging gebeuren. Ik zal m'n tent uit moeten om te voorkomen dat hij bezwijkt onder deze ongelooflijk zware omstandigheden. Zo snel als ik kan trek ik mijn skibroek, dikke wanten en warme schoenen aan, en ga gewapend met een hoofdlampje en een schep de uitdaging aan.
Niet alleen om 03.00uur ontdeed ik mijn tent van kilo's sneeuw, ook om 05.00uur kon ik dit nog een keer doen! Ik realiseerde me dat als de omstandigheden niet een beetje bijtrekken, dit een ontzettend zware week gaat worden.
DE EERSTE GROEP
De storm houdt tijdens de gehele eerste dag nog aan. Dat maakt het allemaal niet makkelijker, zeker niet na zo'n slapeloze nacht. Toch besluiten we in de loop van de ochtend op pad te gaan om op zoek te gaan. De eerste uren van de dag bestaan vooral uit een heel uitgebreid ochtendritueel. Tent uitgraven, voortent uitgraven op zoek naar mijn brander en het pannetje, een aantal liter water koken / sneeuw smelten, ontbijten, koffie drinken en mezelf in de warme kleding inpakken. Dan de fototas klaarmaken voor de komende dag. Accu's die niet mee gaan blijven met de powerbanks en een handwarmer achter in de slaapzak. Op die manier behouden ze hun spanning en moet ik het deze week zeker redden. Meestal gaan er vier accu's mee op pad.
Eenmaal onderweg naar de top van de berg besef ik mij dat de storm écht nog niet is gaan liggen. Ongelooflijk harde windvlagen en temperaturen van ongeveer -12C maken het een hele uitdaging om op mijn benen te blijven staan. Het is zwaar, heel zwaar.
Enkele uren nadat we de tenten achter ons lieten zien we in de verte de schimmen van een aantal muskusossen. Veel meer dan schimmen zien we op dat moment nog niet door alle opwaaiende sneeuw. Het voelt als een kleine overwinning. Ook al moeten we ze nog maar zien te bereiken. Ze zitten lager op de berg dan ik verwacht had, dus een steile afdaling moet er voor zorgen dat we ongeveer op ooghoogte komen.
Fotograferen in dit soort omstandigheden is niet altijd makkelijk. Op mijn Instagram waren deze foto's al te zien. Enkele seconden zaten er tussen het maken van deze twee beelden. Alleen tussen de windvlagen door was het mogelijk de muskusossen te fotograferen.
ZWAARGEWICHTEN
Niemand had ooit gezegd dat het makkelijk zou zijn, dus dat had ik ook niet verwacht. Maar toch, het beviel me wel dat in de dagen die volgde het weer wat rustiger werd. Soms zo rustig dat we in ons thermo shirt in de zon liepen. Het ochtendritueel werd steeds sneller en soepeler afgewerkt, en ik begon eigenlijk wel te wennen aan het ritme. We focussen ons de komende dagen op twee stieren die samen optrekken in het gebied. Het uiteindelijke doel hiervan is om de twee stieren in gevecht te kunnen fotograferen. De echte gevechten volgen later in het jaar, maar twee van die zwaargewichten bij elkaar is vragen om kleine opstootjes en krachtmetingen.
Voor ons betekent dit wel dat we ook vaak stil zitten, te wachten op actie. Op zich is dat niet echt een probleem, want zelfs al ik niet fotografeer geniet ik voor 200% van het gebied waar we zijn. Het is PRACHTIG! Zeker deze tweede dag is het ontzettend mooi weer. Eigenlijk te mooi voor de foto's maar het is na gisteren ook wel lekker om even in het zonnetje te zitten. Ik zou bijna vergeten dat het nog steeds -9C is!
We worden deze dag wel verwend met de eerste gevechten van de twee stieren. Genieten! Na zonsondergang is het weer tijd om de tenten op te zoeken en een maaltijd klaar te maken.
EERDER TERUG
Met de beelden van de voorgaande avond nog op m'n netvlies beginnen we vol frisse energie en motivatie aan een nieuwe dag. Één ding is zeker, het weer is vandaag weer helemaal omgeslagen. Toch heb ik er alle vertrouwen in dat we de twee stieren weer kunnen vinden en fotograferen. Voor ons zijn de omstandigheden misschien niet ideaal, de muskusossen zijn zo ontzettend goed aangepast aan de kou, dat het voor hen geen verschil zal maken. Daarbij is de sneeuwstorm die nu overkomt voor de foto's juist een welkome toevoeging!
Al snel vinden we de twee muskusossen terug. Rustig grazend en ze lijken zich niets aan te trekken van ons, dus we hebben alle tijd om ze rustig te benaderen en te fotograferen. Helaas merk ik al snel dat mijn rechter voet niet goed aanvoelt. Gisteren merkte ik al dat hij erg koud werd, en vandaag merk ik dat dat zelfde gevoel al heel snel terug is. Het voelt anders dan 'gewoon' koude tenen, en ik begin me een beetje zorgen te maken. We zijn pas net boven, ik heb pas een tiental foto's gemaakt, maar m'n gevoel zegt dat ik beter terug naar de tent kan gaan om goed op te warmen.
Tijdens de lunch blader ik even snel door de foto's van deze ochtend. Dan pas besef ik hoe zonde het is dat ik eerder weg moest, want de omstandigheden waren ongelooflijk mooi. Inmiddels lijkt het gevoel in m'n teen ook weer een beetje terug te komen, dus ik besluit het later op de middag nog eens te proberen. We zijn hier tenslotte om de muskusossen te fotograferen. Dan wil ik natuurlijk iedere kans pakken die ik krijg! Dit blijkt de goede beslissing, want de zonsondergang was fenomenaal. We werden getrakteerd op prachtig licht, gevechten tussen de twee stieren en een geweldige sfeer in de foto's. Spijt dat ik weer naar boven ben gegaan? Nee!
LAATSTE KANS
De laatste dag, en dus helaas ook de laatste kans om de muskusossen te fotograferen. Wat zou ik nog willen? Eigenlijk weet ik dat niet precies. Raar, want meestal zie ik wel van alles voor me. Misschien komt het doordat we de afgelopen dagen zulke uiteenlopende omstandigheden hebben gehad, dat ik voor nu gewoon tevreden ben. Deze dag maakt het mij niet uit. Een zonnetje is lekker, maar een laatste dag fotograferen in de storm is ook goed!
Eenmaal op de top aangekomen blijkt het er een beetje tussen in te zitten. De temperatuur ligt rond de -10C, het waait flink, maar niet ontzettend hard. De muskusossen houden zich ook vrij rustig vandaag en omdat mijn voet toch nog niet goed aanvoelt besluit ik weer naar beneden te gaan en te gokken op de zonsondergang. Van deze beslissing kreeg ik geen spijt. Met dikke sokken aan in de slaapzak kon ik vast het één en ander opruimen voor de volgende dag, de dag dat we dit prachtige gebied achter ons laten en beginnen aan de afdaling.
Maar eerst nog een keer de warme kleren aan en de kou trotseren. Met een stel volle accu's en inmiddels aardig gevulde geheugenkaarten loop ik nog één keer naar boven, opzoek naar de twee stieren. Deze keer hebben we ze snel gevonden, want ze lagen nog op de plek waar we ze eerder die dag hadden gefotografeerd. Precies tijdens zonsondergang kwamen ze weer iets meer in beweging, en werden we verwend met nog een aantal mooie fotografie-kansen. Tegen het eind van de dag besluit ik nog eens de 70-200mm te pakken om de stieren in hun omgeving weer te geven.
ONVERGETELIJK
Onvergetelijk, korter kan ik deze week niet omschrijven. Deze week heeft ontzettend veel indruk op mij gemaakt. Het intense gevoel van winterkamperen, kamperen in zo'n uitgestrekt gebied, blootgesteld worden aan heftige weersomstandigheden en temperaturen tot -18C dagelijks de mooiste ontmoetingen met een prachtige diersoort. Ik moet hier eventjes van bijkomen...
Voor de liefhebbers: Hier onder is de eerste van een serie video's te zien. Abonneer je op mijn Youtube kanaal om helemaal op de hoogte te blijven!